Een besmette kunstenaar

Ik hou niet van het werk van de expressionist Emil Nolde (1867-1956). Nee, het is gewoon te saai. Bloemen en slecht geschilderde figuren in onduidelijk verband. Het werk getuigt van een soort van rauwe primitiviteit in beeld, kleur en techniek, die me tegen staat.
Die opinie heeft hoegenaamd niets te maken met Nolde’s houding ten tijde van de nazi’s. Het is een inhoudelijke en esthetische kwestie en mijn persoonlijke mening.
Zijn positie is desondanks interessant.

Modigliani en Mandelbaum, diefstal, vervalsing en moord

Serbia Police Find Modigliani Photo in Search
By: Dusan Stojanovic, Associated Press
“BELGRADE, SERBIA (AP).- Serbian police searching for a war-crimes fugitive on Thursday instead found photographs of a stolen Modigliani painting they suspect is in his possession.
The war crimes prosecutor’s office said the police searched a house in the northern city of Novi Sad belonging to a close friend of Goran Hadzic, a former Croatian Serb rebel leader wanted by a U.N. tribunal over atrocities during Croatia’s 1991-95 war for independence. Prosecutors say they found photographs of an oil painting by the Italian master worth more than 1 million euros ($1.3 million) that they believe Hadzic has. The prosecutors said in a statement “we suspect that the painting was intended for sale to collect funds for his hiding.” The statement gave no name or description of the painting shown on the photographs.
Hadzic and wartime Bosnian Serb army commander Ratko Mladic are the last two suspects wanted by the U.N. court in The Hague, Netherlands.
Serbia must arrest the last two if it wants to move on in its bid to join the European Union.”

Copyright 2010 The Associated Press.

Is het de op veertien oktober 1987 in Brussel verdwenen Modigliani?
Hoeveel gestolen Modigliani’s zijn er momenteel in totaal bekend? Website van www.ifar.org/publication. Onder ‘stolen art alert’ is hierover informatie te vinden.
Jaarlijkse ontvreemdingen en opnieuw opduikende werken van de hand van Modigliani dus.

De invloed van de beeldhouwer. Onaf

In Afrika. De stijl vormen die min of meer vastliggen, hoe ontwikkelden die zich? Die abstractie en repetitie.
Ik heb geen verstand van het onderwerp, maar duidelijk is dat die beeldhouwers grote vaardigheid hadden. De beschilderde totempalen van de Tlingit en Haïda in Noord-Amerika zijn haarscherp afgewerkt en abstract figuratief in een dominante stijl. Naar een voorbeeld in miniatuur, in een maquette van steen soms. Openslaande dubbele maskers.
Handwerk.

De beeldhouwer van Lepenski Vir

In de Karpaten stroomt de Donau door een dal van kloven, tezamen de Ijzeren Poort genaamd. In de kloof Gospodin Vir werd in de periode 1965-1968 op de rechteroever de archeologische vindplaats Lepenski Vir opgegraven, de belangrijkste van Zuidoost-Europa, in Servië. Lepenski Vir kent een bijzondere, driehoekige huizenbouw, maar vooral de unieke, monumentale, zandstenen beelden uit het vroege neolithicum (de jonge steentijd), het zesde millenium voor Christus, baarden bij hun vondst opzien.
Men ontdekte in de verschillende huizen centraal de haard, het ‘huisheiligdom’ en de rolsteen, waarachter stenen skulpturen waren opgesteld. De blokken steen onderscheiden zich in twee soorten bewerkingen, figuratief en decoratief(?)-abstract. Onder de eerste, de figuratieve skulpturen zijn zeven ‘menselijke’ figuren, indrukwekkend door hun grootte (tot 60 centimeter hoog) en technische uitvoering, maar vooral wat mij betreft door hun uniforme stijl.

Hephaistos en de Staalreuzen

Het Westerse beeld van de smid is oorspronkelijk mede ontstaan via de Romeinse god Vulcanus uit de Griekse god Hephaistos, een lamme smid, die onder in de vulkaan werkt. De Romeinse Vulcanus werkt bijvoorbeeld onder de Etna waar Cyclopen zijn dienaren zijn. Hij is kundig in het smelten en smeden van materie in het vuur. De god van het vuur, Hephaistos vervaardigt magische wapens, zwaarden, speren en schilden, een betoverd net en bewegend meubilair voor de Goden op de Olympus.
Hephaistos is daarmee de incarnatie van de eerste kunstenaar, de uitvinder.
Hij is lelijk en een mankepoot als Kokopilau, die een bult en een horrelvoet zou hebben. De lelijke Hephaistos wordt bij zijn geboorte door een ontstelde Zeus van de Olympus afgesmeten. Zo geraakt hij lam en trouwt met Aphrodite, de schoonheid, omdat de andere goden haar elkaar misgunnen en het was Aphrodite, die hem vervolgens bedriegt met Ares, de god van de oorlog. 

Andermans veren

Hoe het gesteld met het pronken van andermans veren in de kunst?
Hoe staat het met de afhankelijkheid van beeldend kunstenaars van de ontwikkeling van nieuwe materialen en produktie processen of anderszins wetenschappelijke bevindingen? Kunst gefaciliteerd door de industrie of wetenschap, is dat überhaupt nieuws?
In de Tate Modern hing een ‘bewegend’ , de vergankelijkheid van een schaal fruit gefilmd, schilderij in de vorm van een lcd-plasmascherm. Hip!
En tegelijk al achterhaald. Zoals een kunst-‘project’ met de mobiel, melig.

De Kunstpaus en de Verlosser

Eerst iets over Jan Hoet, ik ontmoette hem verschillende keren. Een ogenschijnlijk niet direct sympathiek iemand, een onooglijk mannetje, met ontevreden trekken, net in het donkerblauwe maatpak. Hij lijkt uiterlijk op Bobby Robson, de Engelse voetbaltrainer, hij helt voorover tijdens het spreken en maakt gebaren. Een agressieve organisator, in de taal van het kamp, met een scherpe blik en schurende taal. ‘Kombinacj’? of zoiets.
Die figuur, Jan Hoet heeft het produkt Belgische kunst eigenhandig tot een nationale inkomstenbron van grote importantie in een internationaal opererend netwerk weten op te werken. Het relaas is surreëel van gebeurtenis en inhoud. Jan Hoet ambieerde ooit een carriere als kunstenmaker, maar rond zijn veertigste zag hij daarvan af en begon te organiseren. De belangrijkste bron in de beleving van kunst van Jan Hoet is zijn ontmoeting met Joseph Beuys. Beuys was de grote leraar, de goeroe, die fluisterde de jonge Jan in het oor. Jan Hoet beweerde later dat als hij Joseph Beuys zag spreken dat er vet uit zijn mond kwam.

Abstracte kunst in Auschwitz

Het lijkt een absurde vraag. Of abstracte kunst voorkwam in Auschwitz? Geproduceerd als troost, tijdverdrijf, denkmethode, afleiding, noodzaak, enzovoort maar duidelijk abstract.
Jean Améry schreef het boek ‘At the mind’s limits’, waarin de vraag wordt behandeld of een intellectueel voordeel had aan de kennis en opleiding, die hem/haar onderscheidde van de doorsnee kamp slachtoffers. Nee dus, is de conclusie van Améry.
Hij schrijft over de leegte in de herinnering aan gedichten, die voordien belangrijk en inhoudelijk relevant leken.
Over de nutteloosheid van kennis in de brute, dagelijkse realiteit. Over primitief gedrag, slachtoffers en beulen. Ook Primo Levi behandeld het probleem, enerzijds hecht hij troost uit Dante, maar anderzijds stelt hij duidelijk dat de besten niet overleven.

Oorlogskunst

Nee, het is niet ongelijkheid of incompatibiliteit, maar de verwantschap door vergelijking, die ik zoek. Oorlogskunst. Wat is het verband tussen kunst en oorlog?

Het kunstwerk gemakshalve verondersteld als fysieke drager van een ethische functie, (mogelijk te vertalen in een propagandistische strekking). Minimal art propaganda, waarvoor? Voor het concept van minimalisme.
Een vorm van prothese, uitwendig geheugen. Met een bewuste lading of een mentaliteit. Zelfs het visioen is grondig verankerd in een geloof.
Aktueel in de reklame is de verbeelding van schoonheid, die Übermensch-achtige trekken heeft, een in de bron vervuilde boodschap. 

A-sociale plastiek

A-sociale plastiek is het tegenovergestelde van hetgeen Joseph Beuys bedoelde met sociale plastiek.
Beuys is een shamanistische figuur, geloof is belangrijk en spreken is in zijn visie een vorm van plastiek. Zijn werk is zoiets als antropologische kunst, oftewel gedragswetenschappelijke kunst. Beuys hanteerde eveneens een verruimd soort materiaal begrip met ongebruikelijke materialen zoals vet en vilt, koper, honing. Geleiding, het warmte principe speelde een belangrijke rol. Diens vorm van sociale plastiek betrof de menselijke condities, het onderling verband, het milieu.

asocialeplastiek

Post-moderne kunst en De Zaak

“Postmodernism was a late 20th century movement that opposed the Modernist preoccupation with purity of form and technique, and aimed to eradicate the divisions between art, popular culture, and the media. Postmodern artists employed influences from an array of past movements, applying them to modern forms. Postmodernists embraced diversity and rejected the distinction between “high” and “low” art. Ignoring genre boundaries, the movement encourages the mix of ideas, medias, and forms to promote parody, humor, and irony.”

Nicknames

Koos- en bijnaam. Spotnaam. Alias.
Voorbeelden.

Tricky Dicky voor Richard Nixon, president U.S.A..
Slick Willy voor Bill Clinton, president U.S.A..
The Iron Lady voor Margaret Thatcher, Brits politica.
Billy the Kid voor William H. Bonney, outlaw.
Scar Face voor Al Capone, gangster.
De Engel des Doods voor Jozef Mengele, kamparts in Auschwitz.
De Slager van Praag voor Reinhard Heydrich, SS-er.
Papa Doc voor François Duvalier en Baby Doc voor Jean-Claude Duvalier, Haïti.
Ali Chemicali voor Ali Hassan al-Majid, Irak.

De stijl van Europese grotschilderingen

Ik bezocht verschillende malen grotten met tekeningen en/of –schilderingen en begin met een overstatement.
Hoe komt het dat de grotschilderingen in Zuid-Frankrijk en Noord Spanje in één stijl lijken te zijn uitgevoerd, alsof één en dezelfde schilder al die grotten is afgegaan? Hoogst onwaarschijnlijk, allemaal van één hand, het zou o.m. een opzienbarend reisschema van het schilders genie in de prehistorie betekenen. Van Peche Merle naar Lascaux naar Altamira en dat twaalfduizend jaar geleden met palet en penseel in de hand. De reden van de gelijkenis is inhoudelijk en technisch en éénmaal vastgesteld blijkt er grote diversiteit in de overeenkomst.
De mooiste schilderingen zijn de frezen van Lascaux, waarop hordes beesten weergegeven zijn, kuddes van overvloed. Bizons, herten, neushoorns, runderen, paarden, rendieren en stieren. Allerlei dieren in een rode vlek en enkele zwarte lijnen, maar helder geformuleerd, vaardig en sierlijk geschilderd in een welbepaalde stijl en in the flow van de grillige wand.