Het is donderdag 10 oktober 2013 als we vertrekken om 11:49 uur vanuit Leiden met de weersvoorspelling van buien en regen. De beeldhouwer Izaak Zwartjes (Leiden, 1974) is enigszins verlaat. Paul Bouter (Leiden, 1961) de handlanger van Izaak rijdt en ik zit achterin. Izaak discussieert kort met Paul over de aankoop van een camera bij de Kijkshop om filmpjes mee te kunnen maken. Maar ons doel deze dag is de Rivierdijk in het Botlekgebied want daar zijn scheepswerven en oud schroothandelaren gevestigd, dus de Kijkshop slaan we over. We zoeken materiaal voor een Systeempomp, de installatie die Izaak samen met Paul gaat bouwen. Wat een Sa 1. Generator Systempump is, zal te zien zijn in Nest, Den Haag.

FB pagina ‘t Laatste Oordeel meldt: De Meelfabriek in Leiden, 4 september 2013. In het midden tussen de gebouwen is de steiger te zien, waar bovenop Izaak Zwartjes met hulp van Paul Bouter een Nest aan de wand aan het bouwen is. De beeldhouwer wil drie dagen verblijven op twee-en-twintig meter hoogte, verkleefd aan de muur.

Suggesties van titels voor de show in Upstream van en door Izaak Zwartjes. Cross roads. Scavenger. Control. Under siege. Moderate. Decompose. Brain wash. System of a Down. Laag frequent geluid. LFN. Low Frequency Noise. Grondtoon 120 Mega herz. GX160. Stadsdansertje.Cocktruck. Cocktruuk. Bohemian Rhapsody. Der Untergang. Coma. Decompose. Mind abuse. Crusade.

De titel van de show werd Crossing the Threshold.

Untitled (Skull with Horns) uit 2012. Mixed media. Formaat 55 x 50 x 35 cm. (foto: Gert Jan van Rooij)

Het beeld van vliegen. Mercurius (ca. 1564-1580) door Giovanni Bologna of Giambologna (1529-1608). Collectie Louvre, Parijs. Met sandalen met vleugels en een gevleugelde helm en een wolk blaast adem onder zijn voortsnellende voeten. De vluchtigheid en het verband met Hermes, boodschapper der Goden.

Bargoense tekens zijn eenvoudige symbolen die door zwervers of inbrekers of andere groepen op de buitenmuren van huizen zijn achtergelaten. 

Als je varken en fetish intypt in Google kom je onmiddellijk uit bij;
Dik wijf als een varken…
Ranzigheid dus.
In Nederland verblijven 12.5 miljoen varkens in stallen.

“De overeenkomst tussen het brein van kunstenaar en van een psychiatrisch patiënt is de Dionysische kant van ons brein met de intuïtie op hol geslagen. Het verschil is dat de psychiatrisch patiënt geen terugkeer naar de ratio kent, voor hem of haar is geen ontsnapping mogelijk”

It’s impossible for words to describe what is necessary to those who do not know what horror means. Horror. Horror has a face… and you must make a friend of horror. Horror and moral terror are your friends. If they are not then they are enemies to be feared.
Citaat uit “Apocalypse Now” – Colonel Kurtz’s monologue.

Is het mogelijk van horror en morele terreur een vriend te maken en tegelijk menselijk te blijven? Het kwaad bewust opzoeken is gevaarlijk. Men moet behoedzaam te werk gaan in aanraking met het duistere. Het is een ‘tar doll’, een teerpoppetje. Van ‘Brother Rabbit’, de recente, westerse incarnatie van ‘The Great Hare’, is het verhaal bekend van het poppetje van teer. Brother Rabbit groet tevergeefs het onbeweeglijke teerpoppetje, raakt dan geïrriteerd en slaat het teerpoppetje. Hij wordt dan verschrikkelijk boos, schopt en stompt het en komt uiteindelijk geheel in de smeer van het vernielde poppetje terecht.
U bent gewaarschuwd.

De rauwe installaties van Izaak Zwartjes tonen een akelig visioen. U wordt verzocht onbevooroordeeld de beeldengroepen in complexe houten bouwsels af te tasten op zoek naar betekenis, tijd en plaats. Voorzichtig, want geweld ligt op de loer. De installatie lijkt een plaats delict en heeft een voodoo of trance-achtige kwaliteit. Hier is gruwel en doodslag, de catastrofe en/of de misdaad gefixeerd. De menselijke figuren zijn wanstaltig, misvormd, één is opgehangen, een ander ligt verkrampt op de grond. Ernstige mishandeling vond plaats. Verbranding, verminkingen, transformatie, de lichamen hebben kankerachtige gezwollenheid. Het zijn schokkende beelden, die zorgvuldig gecensureerd worden door de mainstream media. Het zijn verboden beelden, kwetsend en voorbij het taboe. Dader en slachtoffer zijn onduidelijk in schuld en lijden verweven. Oorzakelijkheid ontbreekt.

In het werk is het doelbewust intuïtief creëren opvallend. Ordening op gevoel. De bouwsels uit gerecupereerd hout zijn stevig en helder geformuleerde constructies, abstract soms, onvolgroeid en expansief. Alle gerecupereerde elementen, alles wat Izaak Zwartjes aanraakt, wordt van één zelfde orde, alsof een mentale laag eroverheen gedrapeerd ligt.

En zoals God een eigen creatie heeft geschapen, zo maakt de beeldhouwer zijn eigen materie, een gortig grijze, gedroogde drab van vuil en papier maché. De materie van Izaak Zwartjes is stug, grofstoffelijk, veelsoortig en subtiel. Het is een wrang-poëtische materie, het vergankelijke vlees op de botten van de mens.

Allart Lakke, mei 2010.

“Hele volksstammen raken op drift.”
Een special blond beer van Bavaria. ‘Ik ga een biertje halen en ben over tien minuten weer terug.’ beweert Izaak Zwartjes die avond om kwart na twaalf. Ik bespreek met hem de onderstaande tekst. Hij lijkt tevreden. Het werd tijd, zo voelt het. Ik wacht.
Verschillende keren sprak ik hem kort en Izaak Zwartjes oogt dan weliswaar helder, maar met een fluïdum van afwezigheid. Bezet. Hij is beeldhouwer, zijn beelden gaan hem voor. Ik bezocht met Karin afgelopen weekend ‘Exodus’, een solo presentatie van deze jonge beeldhouwer Izaak Zwartjes (1974) in het Cobra museum in Amstelveen. De titel ‘Exodus’ is huizen groot op het gebouw leesbaar.
Mooi.