Eerder zag ik werk van Petra de Haas (Katwijk, 1967, woont en werkt in Leiden) in een vitrine van de Haagweg 4 in Leiden, onder meer een architecturaal stuk uit de intrigerende serie torens in gebakken klei. Door de materiële kwaliteit en de uitstraling als van maquettes ontstaat een link naar volkenkundige artefacten. Er zijn wenteltrappen, koepels en schelpvormen, mastabah’s en ziggurats, een brug en een dom getiteld ‘Vitrivius Dom’ uit 2009. Een sterk beeld. De serie zou zijn ontstaan onder invloed van Moorse en Romaanse architectuur maar lijkt tevens vanuit het Byzantium en het Midden Oosten geïnspireerd. Die link ontstaat mede door het primitieve karakter van leembouw of stenen van klei als bouwmateriaal in dikke muren gestapeld met een dikke kalklaag afgewerkt tot witte gebouwen tegen de felle zon en/of de koude nacht. De gehele serie is in een relatief korte periode ontstaan, binnen enkele maanden tijd en inmiddels zou de Haas vervolg aan het geheel kunnen geven. “…en verder bouwen aan mijn dorpje” zegt ze bescheiden.
Het zijn allemaal machtige gebouwen, er is zelfs een spiralerende toren van Babel in klei. De vormen zijn rond, golvend, zacht en technisch verfijnd afgewerkt en de schaal lijkt goed. Een stad zou ik zeggen.
Mijn interesse is opnieuw gewekt door de recente serie Gargouilles, oftewel waterspuwers.
Een nijlpaard. Een koe-achtig beest en een fraaie vis. Een kunstig draakje. Een indrukwekkende leeuw.
Vooral het nijlpaard is sterk. Het gaapt.
Voor Petra de Haas is het beeld symbolisch en levend, want het moet het kwaad daadwerkelijk bestrijden. Haar gargouilles zijn daartoe juist niet monsterlijk van uiterlijk, maar grappig en vriendelijk om het kwaad te kunnen weren, om het absurd te maken. Dergelijke gargouilles zijn geschikt voor een ander soort kerk als de middeleeuwse kathedraal, bijvoorbeeld om tot ornamenten te worden bij de te verwezenlijken gebouwen naar haar eigen maquettes.
Zie ook de website van Petra de Haas, www.boetseerkunst.nl
Allart Lakke, 2012.