Taboe en censuur


Bepaalde woorden bij elkaar klinken interessant en blijken van elkaar te voeden. Het is geen toeval, maar gevolg van de resonantie van inhoudelijke overeenkomsten, intuïtief aanstekelijk staan de woorden taboe en censuur naast elkaar, verbonden door het woord ‘en’. Wat betekenen de woorden?

Wikipedia:
A taboo is a strong social prohibition (or ban) relating to any area of human activity or social custom that is sacred and forbidden based on moral judgment and religious beliefs. Breaking the taboo is usually considered objectionable or abhorrent by society.

Censorship is the suppression of speech or other public communication which may be considered objectionable, harmful, sensitive, or inconvenient to the general body of people as determined by a government, media outlet, or other controlling body.

Taboe is een verbod dus. Een ban. Gij zult niet… De tien geboden.
Censuur is onderdrukking van communicatie. Een andere ban.
In de ban van de Censor.
Het is bijvoorbeeld taboe de werkelijkheid van de Censor in beeld brengen. Censuur is immers iets wat niet gezien of geweten mag worden.
Tijdens de dictatuur kan geen kritiek worden geformuleerd.
Het is moeilijk en gevaarlijk om censuur beeldend vorm te geven.

Denk aan de dichter Osip Mandelstam die de dictator Stalin kakkerlakkensnor noemde. De dichter werd vermoord.

Taboe definitie; Cultureel opgelegde verboden die vaak worden bekrachtigd door bovennatuurlijke machten en die, wanneer ze worden geschonden, straf tot gevolg hebben.
Taboe etymologisch. Het woord taboe, taboo of tabu is afkomstig uit het Tonga, de Polynesische taal van het eiland Tonga in de Stille Zuidzee en betekent daar ‘heilig, sacraal, onaanraakbaar; verboden, onrein of vervloekt’, evenals in verschillende andere talen in Melanesië en Micronesië.

Censuur etymologisch. Censuur (Lat. censura = berisping, critiek) is toezicht op publicaties. Ontleend aan Frans censure of rechtstreeks aan Latijn c?ns?ra ‘ambt van censor, beoordeling’, een afleiding van het werkwoord c?ns?re ‘beoordelen, schatten’.

Doordat men in onze Westerse cultuur het taboe verdwenen acht doet het onderwerp censuur eveneens onwennig aan. Of niet?
Verboden gedachtes. Kunt u zich iets inbeelden wat verboden is?

De hele psychologie van de wereld van de misdaad berust op een eeuwenoude observatie door de criminelen: hun slachtoffer zal nooit doen – er zelfs niet over kunnen denken om te doen – wat de misdadiger met een licht hart en een gerust gemoed iedere dag, ieder uur opgewekt doet.

(citaat Varlam Sjalamov uit Berichten uit Kolyma)

Een verboden handeling is een misdaad.
Uit de tekst ‘Het Tohuwabohu en het taboe.’
Het kwaad is in de misdaad. Foute handeling.
Het verstoren of verbieden van communicatie van staatswege gebeurt middels censuur. Specifieke onderwerpen zijn taboe.
Foute gedachten.

Taboe en censuur lijken verwant. Het is de verhouding tussen het ver- of gebod en het instrument. Hetgeen gecensureerd dient te worden is taboe, in de ban en onbespreekbaar in de openbare ruimte.

Rembrandt Harmensz. van Rijn (1606 – 1669).
‘Mozes verbrijzelt de tafelen der wet’, olieverf op doek (167 × 135 cm) — 1659, Gemäldegalerie der Staatlichen Museen, Berlijn. Die onhandige houding, die woede en gevaar oproept. De titel ‘Mozes verbrijzeld de tafelen der wet’ loopt vooruit op het afgebeelde.
En dan MMGS, zie stukken ‘MayMayGwayShi in perspectief’ en ‘Een beeld met krachtstof 1’ en “Het Offerblok en MMGS’.

 

Allart Lakke, 2011.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *