Allen kennen we beperkingen, schaamte. Het taboe, in een vorm van instinctief en functioneel gedrag. In antropologische betekenis is een taboe; cultureel opgelegd verbod, mogelijk bekrachtigd door bovennatuurlijke machten en indien geschonden, straf tot gevolg hebbende.”
Een taboe is een heilig verbod, onbespreekbaar, ongepast, een verbod, een verboden handeling waar niet over mag worden gesproken, het duidt op onschendbaar, onaantastbaar, onaanraakbaar, niet toegestaan.
Misdaad, taboe-overschrijdend gedrag, moet worden bestraft.
Ons geweten bewaakt het taboe. De verboden handeling.
Tot zelfs de verboden gedachte.
Maar hoe vergaat het een gewetenloze.

De hele psychologie van de wereld van de misdaad berust op een eeuwenoude observatie door de criminelen: hun slachtoffer zal nooit doen – er zelfs niet over kunnen denken om te doen – wat de misdadiger met een licht hart en een gerust gemoed iedere dag, ieder uur opgewekt doet.

(citaat Varlam Sjalamov uit Berichten uit Kolyma)

Dat is even schrikken! Deze getuigenis komt van een overlevende uit de Goelag.
In een wereld van het krachteloze taboe heerst de crimineel ongestraft. Taboe schendend en schaamteloos.
En veel misdaad wordt nooit bestraft.
Overigens zijn kinderverkrachters persona non grata onder criminelen in de gevangenis. Dat taboe gaat dus diep.

… the anguish inscribed in everyone of the “tohu-bohu’ of a deserted and empty universe under the spirit of God but from which the spirit of man is absent…

( Primo Levi, The drowned and the saved.)

Het woord ‘tohu-bohu’ oftewel het tohuwabohu. Woest en ledig. Wanorde. Een wirwar.
Een machtig woord. Het ongewisse.
De Hebreeuwse tekst van de bijbel begint met de aanduiding van het “tohu va bohu”, “zonder vorm en leeg” of “chaos en uiterste verwarring”, waar het gebruikt wordt om de ongeordende staat van de aarde, het heelal voor de creatie door God te beschrijven.

Op een rare manier zijn tohuwabohu en taboe verbonden. Die ledige woestenij, ordeloze chaos, die oerbrei, de materie wordt pas door de toepassing van de wetten van de natuur in werking gesteld, de oer soep wordt geordend.
Voorbij de creatie, in ieder geval er vooraan afgaand is het tohuwabohu. Het niets.
Ik zou zonder mijn geweten niet licht kunnen leven. Het lijkt mij op een bestaan in het niets. Een kwelling van schuld. Een gruwelijk geheim te moeten torsen. In angst te leven. Ongestraft.
Indien bestraft zou ik me schamen. De straf lijdzaam ondergaan.
Het gedrag dat zich vanuit het taboe ontwikkelde is niet rationeel, maar wel functioneel. Het creëert instinctieve grenzen.
Ik ken de angst om niet door de groep geaccepteerd te worden. Schaamte.
Schaamte, “psychosociale emotie waarbij de angst om niet door de groep geaccepteerd te worden centraal staat. Schaamte is daarmee een sterk cultureel bepaald fenomeen”, citaat Wikipedia.
Gedrag , handeling en gedachte. Daar is een onderscheid.
Een verboden gedachte.
Een verboden handeling.

Dat laatste is de misdaad.
Verboden gedachtes zijn een ander paar mouwen.
In een Afrikaans land, waar rebellen en leger dwars door een bevolking heen vochten, was de wrede gewoonte ontstaan het slachtoffer de vraag naar korte of lange mouwen te stellen.
Het betrof dan de keuze van een amputatie van bij de pols of tot vanaf de elleboog.
Verboden handeling. Misdaad.

Ik schreef eerder in ‘Het herstellen van het taboe.’: “Er is een hecht verband tussen het taboe en het tohuwabohu, de tijd waarin de materie feitelijk ongeordend was, voor Gods creatie, voor die de natuurwetten in werking stelt. Centraal is een raadsel, onbegrip, onwetendheid, de bron van onzekerheid. De dood bevind zich in het tohuwabohu, in het taboe.”

De dood is omringd door taboes.
De verboden gedachtes zijn privaat, indien onuitgesproken geheim, de taboe overschrijdende handeling is publiek domein. Na schending volgt schande.
Maar wat is het verband tussen de onwetendheid , de chaos van het tohuwabohu en de onschendbaarheid, het verbod van het taboe? Het ontbreken van de grenzen.
Ordo ab Chao. Order out of chaos. Motto van de drieëndertigste graad van de vrijmetselarij. Hegel?
The Hospital scene, de Joker zet het pistool in de hand van zijn vijand, met de loop op zijn eigen voorhoofd. “I’m an agent of chaos. Oh, you know the thing about chaos? It’s bare.” zegt de enge Joker door Heath Ledger gespeeld in The Dark Knight. De waanzinnige crimineel getuigt van het ledige, ‘bare’, het tohuwabohu.
Overigens wordt in de film ook de quote gebezigd ‘the night is darkest just before the dawn’. Een spreuk die Goebbels in het Duits als propaganda op de muren van het belegerde Berlijn liet kalken.

Van een gestorvene groeit het haar en de nagels nog kortstondig door.
Ook wonden zullen zich nog even blijven helen.
De dood van het lichaam voltrekt zich langzaam.
Maar de ziel, die is gevlogen. De wil om te leven is vergaan.
Wake.

Waakt.

Allart Lakke, januari 2010.