Waarom Sneeuwwitje in een glazen kistje slaapt en Roodkapje wordt opgegeten.
Sprookjes dus.
Ik geniet met name van de illogica(?), die steevast door anderen wordt onderstreept met de redenering dat het nou eenmaal een sprookje is. Alsof het onmogelijk is te snappen hoe de illogica werkt of tot stand is gekomen. Ik weet dat het in gedachten een draai heeft, een kronkel, maar gevolg en oorzaak zijn te ontrafelen.
Sneeuwwitje, met haar rode mond en gitzwart, golvend haar, eet van een vergiftigde appel. Zij woont bij de zeven dwergen, verstopt in het bos. Ver uit het zicht van de boze stiefmoeder, maar die slaagt erin sneeuwwitje middels die appel alsnog om te brengen. Althans dat lijkt te zijn gebeurd, want als de dwergjes haar vinden lijkt haar toestand op slapen, op sluimeren. Buiten bewustzijn. Alsof zij is ingedommeld, dromend, zij slaapt. En de dwergjes zijn onthutst want zij ontwaakt niet.
Neen, zij ontwaakt niet en zij blijkt dood en wordt opgebaard. Volgende scene.
Sneeuwwitje ligt vervolgens in een glazen kist als een mummie, een wassen beeld. Gebalsemd.
Het beeld vormt een presentatie, een toonbank van wat precies? En oh, ja dwergjes?
Een reden voor haar op baring zou kunnen zijn, omdat zij immers de mooiste van het land is, dat zij gezien moet blijven worden. Maar volledig in glas, verwachten de dwergjes bezoek? Ja, alle dieren komen rouwen. Het leed is van ons allemaal.
Maar wie heeft dat glazen kistje bedacht? Hoe werkt dat kistje?
Hoe weten die dwergjes eigenlijk dat zij niet zal verrotten? Is zij zuiver, een Übermensch?
Is het ongeloof? Zijn de dwergen niet in staat de dood te begrijpen en denken zij dat sneeuwwitje ooit zal weder opstaan? Misschien, maar waarom dan treuren? Is het een wonder, zit het geheim in het kistje wellicht?
Wat is het idee hierachter?
Ik heb dat met props, die tevoorschijn komen zonder introductie. Nogmaals, hoe hebben die bebaarde kereltjes, mijnwerkers van beroep, dat glazen kistje gemaakt? Is het kistje vacuüm, in vitro, ik bedoel, hygiënisch schoon. Is het praktisch in onderhoud, hoe is het van invloed op haar lijk?
Het kistje dient gewoon ter bescherming van regen en hagel, okay. Het is van glas opdat wij sneeuwwitje eeuwig kunnen bewonderen. Okay. Maar hoe weten die dwergjes dat zij niet zal vergaan of bederven, waarom zal het vlees niet wegrotten en haar lichaam zich niet zou oplossen tot een eng geraamte? Is het geheim in de werking van het kistje vervat?
Of is het de eeuwige schoonheid, die onbedorven zal blijven? Of het besef dat zij niet werkelijk dood is? Nou?
Het draait blijkbaar o.m. om het onbedorvene van haar schoonheid.
Dat, die onbedorvenheid of onschuld is van belang, én de eerste keer dat het sprookje wordt verteld, je eigen onschuld. Ik bedoel de waarachtigheid van die eerste voordracht en de leeftijd waarop het verhaal bewust(?) tot je komt, bepalen grotendeels de latere omgang met het relaas. Natuurlijk, het is een sprookje, maar oi, oi. Haar eigen handelen, het eten van de appel, veroorzaakt haar dood. Als kind wordt je voortdurend gewaarschuwd geen eten van vreemden aan te nemen. Okay. Vergiftiging en levenloos opgebaard. Verschrikkelijke straf. Het is dus de dood en wederopstanding. Want de eerste keer wordt niet duidelijk dat sneeuwwitje niet dood is! De kus is dan niet een ontwaken, maar een complete wedergeboorte. Het mysterie wordt verteld alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, ontwaken uit de dood door een kus! Het teder gebaar blijkt levensreddend. Grote nadruk op die gebeurtenis.
De tweede, derde enzovoort keer, weet je de afloop. Dan gaat een andere werking van het verhaal uit. Die herhaling verminderd de impact van de straf en de zoen, maar het verhoogt mogelijk het schuldbesef?
Dan de merkwaardige situatie van het opstellen van haar kist buiten in de natuur, het veronderstelt een verbinding tussen die natuur en het lichaam in het glazen kistje. Sneeuwwitje opgevat als een fixatie van de tijd, die zodoende de veranderlijkheid van de seizoenen benadrukt. Oh, oh. Is zij een offer? Waarom ondergaat zij dit. Nou, zij neemt iets, een appel, van een vreemde, haar stiefmoeder vermomd als de heks, aan. Het is dus een extreme straf, onder het motto; eigen schuld dikke bult.
Is de duur van die straf bepaald?
Zij is een soort van biologische klok, tijdsaanduiding? Het wekken(!) door een zoen duidt daarop. Zij ontwaakt. De lente. Een seizoen. Vruchtbaarheid. Een wonder. Redding. Held.
Bij de Egyptische mummie wordt door de afbeelding van het gelaat in de kist zelf, de persoon vereeuwigt. De mummie zelf blijkt vergankelijk, ondanks balseming, windsels en gebeden. De sarcofaag is het gezonde lichaam, het eeuwige. Bij sneeuwwitje is het glas doorzichtig, het bestaat niet en haar lichaam is ongeschonden. Pure schoonheid is onaantastbaar. Geen accessoires; geen cabrio, parelsnoer of krokodillen lederen tas.
Zij is schijndood en die dwergen weten dat. En als zij dat weten, dan is het kistje niet luchtdicht, zij hiberneert. Dat is feitelijk zo, want een kus doet haar ontwaken. Hm.
Dus wat bezielt die dwergen en waarom rot zij niet weg? Ik wijt het allemaal aan de werking van het glazen kistje. Ultraspace. De dubbele deur voorbij.
Doornroosje dan, die prikt zich aan het spinnewiel en idem in slaap voor eeuwig. Een zoen van de prins en alles is weer goed.
Roodkapje ondergaat straf, zij heeft zich niet gehouden aan de afspraak onderweg niet te dralen, maar zij komt met de schrik vrij.
Allart Lakke, 4 augustus 2009.