De stierennek is een toonbeeld van kracht. De voetballer Ronaldo heeft zo’n nek.
Stierencultus. 
Ooit in Madrid bezocht ik de arena Las Ventas van de Spaanse matador. De arena is gelegen in de wijk Guindalera in het district Salamanca en is in gebruik sinds 1931. Met 25.000 zitplaatsen wordt Las Ventas beschouwd als het centrum van het stierenvechten in de wereld.
De stier leek dom, afgeleid door het schitteren van het pak van de stierenvechter en de rode lap. En de stier moest sterven.
Zes stieren stierven die namiddag in de ‘corrida’.
Ik las ooit het sublieme “Death in the Afternoon,” van Ernst Hemingway.
In Death in the Afternoon, Hemingway explores the metaphysics of bullfighting—the ritualized, almost religious practice—that he considered analgous to the writer’s search for meaning and the essence of life. In bullfighting, he found the elemental nature of life and death.

Het doden van de stier heeft mythische wortels in het doden van de Minotaurus. Een taboe is het niet zullen vermengen van mens met dier. De Minotaurus is voorbij het taboe, het is de ‘therianthrope’, oftewel de half beest, half mens gedaante, ‘a freak of nature’. Zijn wezen is ‘the worst of both worlds’. Het is alsof de mens een masker draagt van een stierenkop. Het duidt op het shamanistische ‘shapeshifting’.

Een dode Minotaurus uit 2006 van Emil Alzamora (1975).

Het monster de Minotaurus valt mogelijk onder de gespleten persoonlijkheden, het individu met halve en dubbele identiteiten. Onder het fenomeen Dr. Jekkyl and Mr. Hyde. Onder de transformatieve kracht van waanzin, onder de schizofrenie van het alter ego. De schok van het epileptisch insult, de psychose. Een ingeving, een revelatie, een openbaring. Het visioen.
Metafysica. De schijnwerkelijkheid, de Minotaurus is bovennatuurlijk, een mythisch wezen. Voorbij de dubbele deur.
En het leeft voorbij het taboe, gij zult niet doden, eenzaam opgesloten in een raadsel. Die Minotaurus geïsoleerd in het labyrint én gevangen in die dubbele identiteit vervalt tot het beestachtige doden en eten van menselijke slachtoffers. Die daad rechtvaardigt zijn dood in de handen van Theseus. Tegelijk beseffen we dat het beest niet anders kan en hebben medelijden. Een soort van halfslachtig medelijden met of respect voor ‘the beast of burden’. Datzelfde besef is in de arena Las Ventas in het rituele handelen bloederig aanwezig, in de risicovolle dans van de matador die de onvermijdelijke dood van de stier voorbereid. Las Ventas of La Venta betekent letterlijk verkoop. ‘Sales’. De verkochten.
Ooit sprongen jonge mannen in Knossos acrobatisch over de gevaarlijke hoorns heen om ondersteboven met uitgestrekte armen te landen op de rug van de stier en zich dan af zettend opnieuw in de lucht te buitelen om achter de stier met hun voeten op de grond terecht te komen. Een salto over de stier heen. Het is zichtbaar op een fresco in het Paleis van Knossos op het eiland Kreta.

In een agrarische, vee houdende samenleving lijkt het stierengevecht te ontstaan uit het samenkomen van het overschot aan jonge stieren en de vechtlust van de jonge man. Het ontwikkelde zich tot de geritualiseerde heldendaad van het doden van het wilde monster, tot de kunst van het stierenvechten, de tauromachie.
Van Germaine Richier (1904–1959), getiteld ‘Tauromachie’, uit 1953. Brons, 111.5 cm hoogte; basis: 95.7 x 52.5 x 3 cm. The Solomon R. Guggenheim Foundation, Peggy Guggenheim Collection, Venetië.

De staande figuur wijst met de linkerhand ostentatief naar de grond. Naast haar of hem ligt een enorme schedel van een stier met venijnige hoorns, die volgzaam achter blijft bij de op magere benen voortschrijdende figuur.
Aangezien het hoofd op de dunne lange nek heel klein is, in de vorm van een half maantje, vraag ik me af of de schedel van de stier op het uiteenvallende lichaam zou passen. Een Minotaurus zou het zijn. De matador en de stier zijn één en hetzelfde.
Het formaat van de persoon ten opzichte van de echte, in brons omgezette stierenschedel maakt het geheel geloofwaardig en in diens houding wordt de macht over het beest bevestigd.

‘Theseus fighting the Minotaur’ van Jean-Etienne Ramey, marmer, 1826, Tuileries Gardens, Parijs.
De Minotaurus krijgt de schuld van de kwade wil die zijn eigen goddeloze bevruchting tot stand laat komen.
Of is het juist een goddelijke bevruchting? Zeus is al in de gedaante van een stier bij de ontvoering van Europa (the rape of Europe). De vrouwelijke lust begeleidt de metamorfose, het roept het beest in de man op.
Een witte stier copuleert met Pasiphaë, de vrouw van koning Minos van Kreta.
Daedalus is de ontwerper van het labyrint in Knossos en van de noodlottige vleugels bij het vliegen met zijn zoon Icarus. Dezelfde Daedalus is het die de mechanische koe ontwierp voor Pasiphaë, waarin zij verscholen de witte stier ontving opdat zij zwanger werd en geboorte gaf aan haar zoon, het monster de Minotaurus. Het is een beestachtig schepsel met de kop en de staart van een stier maar het lichaam van een man. De Minotaurus, het monster half stier, half mens wordt opgesloten in het labyrint van de hand van Daedalus.
Een in een halve stier opgesloten man? De Minotaurus is zich bewust van het schandelijk beestachtige. Het beest is schaamtevol, gemeden en verstoten.
Zielig.

Het motto van Joseph Beuys ‘Zeige dien Wunde’ oftewel toon uw gebrek leidt in het geval van de Minotaurus niet tot medelijden. Het eten van mensenoffers is voorbij het taboe. Dus onvergeeflijk.

Enige verwantschap met het ‘The beauty and the beast’ sprookje. Hier is het beest geen eenduidige soort. Een rechtop staande leeuw met een stierennek en brede kaken en een klein schedeldak, het uitstaande ondergebit met kromme snijtanden en vanachter de geitenoren stieten twee kromme, zwarte hoorns naar voren. Het personeel van de betoverde prins is in levende huisraad veranderd.
Het is ‘a beast of burden’, opgeladen met schuld. Transformatie, opsluiting in afschrikwekkende gedaante die niet vanwege gedaan kwaad maar door kwade machten veroorzaakt wordt. Het loopt goed af, zoals een sprookje betaamt.
Wat heeft de oorspronkelijke Minotaurus misdaan?
Men voedde hem mensenvlees, offers vanuit Athene jaarlijks aangevoerd.
Het trieste vervolg van de mythe is die van Ariadne en de draad. Theseus die met die hulp van de draad het doolhof weer kan verlaten na de Minotaurus te hebben gedood. Wie betreurt zijn onfortuinlijke dood?

De ‘theriantrhope’, een wezen deels dier deels mens is een veelvoorkomend beeld.
Many Egyptian deities were portrayed as theriocephalous (with a human body and an animal head).
Half beest half mens.
Egyptische voorbeelden? Seth (broer van Osiris) soort hondenkopgod. Anubis jakhalsgod. Horus, valkgod. Enzovoort.

Een veelgebruikt voorbeeld uit de archeologie is de zogenoemde ‘Sorcerer’ in de grot ‘Les Trois Frères’. Het oorspronkelijke, vage beeld is de inspiratiebron voor het geloof in grote shamanistische invloed in de pre-historie. Ik heb het beeld grondig herwerkt tot de vervalste shamaan.

De vervalste shamaan is zo’n ‘therianthrope’.

De nachtmerrie en kapitein Haddock die in de coulissen van het theater met een rekwisiet, een stierenkop op in de orkestbak lazert. In het album ‘De zeven kristallen bollen’.

Uit de serie van foto’s in het stuk  ‘Halve gezichten, dubbele persoonlijkheden?’ zie onder Mentaliteit.
Gespleten of halve persoonlijkheid. Half dier half mens. Een vraagteken opgesloten in een labyrint. De vraag in de vraag.

De nachtmerrie is een half dier en een ander half dier, een grote hondenkop op een paarden lichaam. Het is dierlijker en gruwelijker als de Minotaurus? Een ondier.

Illogica. De Minotauros is fundamenteel in de dubbele identiteit of hoedanigheid (half beest, half mens) en de opsluiting. Het beeld vertegenwoordigt de drift en instinctief gedrag die beteugelt dienen te worden door het verstand.

Is er verband met de bultenaar, de Klokkenluider van de Notre Dame?
Kokopilau? Het beest in de mens.

NOS meldt ‘Dolle stier doodt twee mensen’, maandag 2 jan 2012, 19:52.
Op een boerderij in Hengelo in Gelderland zijn twee mensen omgekomen toen zij in de stal werden aangevallen door een dolle stier.
De twee broers wilden een pasgeboren kalf bij de koeien weghalen. De stier brak door een hek heen en viel de mannen van 61 en 58 jaar aan.
De mannen overleden ter plekke. Volgens de politie zijn de slachtoffers de twee eigenaren van het bedrijf.
Het kalf overleefde het. De stier zal worden afgemaakt.

Allart Lakke, 2012.