Kokopelli met wandelstok. Rock art in South Central New Mexico. Een ‘petroglyph’ van de ‘humpbacked antropomorph (Kokopilau) holding a crook’. Near Cooke’s Peak, New Mexico.

Wikipedia coyote; Usually appearing as a trickster, a culture hero or both, Coyote also often appears in creation myths and etiological myths. … appearances include inventiveness, mischievousness, and evasiveness.

Mei 1974. ‘I like America and America likes me.’ Het begint op het vliegveld, waar Joseph Beuys (1921-1986) opgewacht wordt door een ambulance. Beuys wordt gestrekt op een brancard in de ziekenauto met sirene en zwaailicht vervoerd. Hij is compleet in vilt gewikkeld. Het is het akelige begin van de ‘performance’, een gewond mens, een zieke wordt gierend door de straten vervoerd.
Joseph Beuys wordt vervolgens opgesloten in galerie René Block in New York in gezelschap van een coyote. De ruimte is met stevig gaas afgeschermd. Stro ligt in een hoek op een houten vloer.
De zorgvuldig om hem heen gedrapeerde zware, vilten deken beschermt Beuys en de koperen wandelstok smaakt ongetwijfeld vies. Het beeld is mooi, de conische vorm van de vilten bescherming en de verlenging in de abstracte vorm van de omhooggestoken wandelstok, eindigend in de krommende handgreep. Het opgeroepen beeld lijkt op een ‘pleurant’, of een herder.
De coyote ruikt niets van het lichaam, het onderzoekt schichtig wat het is. Het vreemde lichaam beweegt, het leeft. De coyote besnuffelt ongedurig de voorover gebogen figuur. Het dier wantrouwt de situatie.

Het lichaam veronderstelt een voor- en achterkant en de coyote valt in de rug aan. De coyote scheurt stukken van de vilten huid van het lichaam, oneetbare stukken. Het lijkt geen enkel resultaat op te leveren. Het is vermoeiend en zinloos gedrag vergelijkbaar aan de verhouding van de primair ingestelde stier en de matador in blinkend goud gehuld met een rode cape. Een schijngevecht. Het bijzondere is het unieke van deze versie daarvan.
Op een bepaald moment onthuld Beuys zich vanuit een liggende houding en de coyote is zichtbaar verward, het beest deinst achterwaarts weg. Hetgeen de coyote waarneemt is tovenarij.
Het onderzoekt de vilten lege deken, de huid die zojuist nog een lichaam toescheen, het staat bovenop de vilten hoop en kijkt verwonderd naar de plotsklaps verschenen mens Beuys. Een tweede lichaam, een mens is opgedoken terwijl een ander verdween. De geuren zijn vreemd. Beuys gooit nu het beest een zojuist uitgetrokken handschoen toe, in een gebaar van superioriteit. Het dier vangt deze op en loopt snel weg met de buit, die dan evenwel opnieuw geen eetbaar materiaal blijkt, maar droog leer.
Einde opname.
Het gedrag van de coyote, zo wordt elders beschreven, veranderde doorheen de drie dagen, van behoedzaam, schijnbaar ongeïnteresseerd, agressief naar soms gezelschappelijk. Wikipedia. ‘At the end of the three days, Beuys hugged the coyote that had grown quite tolerant of him, and was taken to the airport. Again he rode in a veiled ambulance, leaving America without having set foot on its ground. As Beuys later explained: ‘I wanted to isolate myself, insulate myself, see nothing of America other than the coyote.’

Gedeeltelijk door de vreemde prestatie om fysiek met een coyote lange tijd de ruimte te delen wordt het mythische beeld van de coyote opgeroepen. De coyote is vergelijkbaar aan de Europese van den vos Reinaert, een versie ‘trickster’. Een rijke bron.
De hele operatie, ambulance/slachtoffer-coyote/trickster/shamaan-ambulance/slachtoffer heeft de significantie van een soort van voodoo of bezwering. Het doel is een helende werking in de verwantschap tussen mens en dier veroorzaken. Intentioneel en ‘site specific’. ‘To the strangest point’. Bevreemdend en angstwekkend.
De titel, ‘I like America and America likes me’ betekent Beuys likes America en America is de coyote.

‘Joseph Beuys Filz TV.’ Hij zit voor een met vilt afgeplakt beeldscherm en slaat zichzelf in het gezicht met bokshandschoenen aan. Soort slapstickachtig. U ziet Beuys een worst doormidden snijden, om die vervolgens met de opengesneden zijde tegen het vilt aan te houden, alsof de worst uit het beeld komt.
TV kijken als een gevecht met jezelf en eenheidsworst voor je neus.

Joseph Beuys: “Wie man dem toten Hasen die Bilder erklärt.”
‘Plastik kann man eigentlich gar nicht sehen, die kann man viel besser hören.’
Joseph Beuys (Part 1/7)
‘Anthropological understanding of sculpture related to the social body.’
Naast Marcel Duchamp is Joseph Beuys (Krefeld, 12 mei 1921 – Düsseldorf, 23 januari 1986) de belangrijkste kunstenaar van de vorige eeuw.
‘His dreadful reliquerie of Auschhwitz, a few objects.’
Deel 7/7 waarin Beuys een gouden kopie van de kroon van Ivan de Verschrikkelijke omsmelt tot een haas. Kunstvernietiging?

‘Hollands licht’ door de inpoldering van de toenmalige Zuiderzee is de reflectie van zonlicht afgenomen. Het spiegelende wateroppervlak van de Zuiderzee zou het gouden licht verklaren op de zeventiende eeuwse schilderkunst.

Cai Guo-Qiang at Guggenheim Bilbao. Een reeks in de lucht hangende auto’s die in lichtstralen uiteenspatten. Een grote roedel wolven die zich in de lucht verheft en stuk slaat tegen een glazen wand. Spectaculair, maar niet compleet overtuigend.

Of zie het koddige Gilbert & George “Bend It”

Een goed werk veroorzaakt allerlei reacties, waaronder cartoons en kritiek, soms in de vorm van de pastiche, een werk (beeldende kunst, muziekstuk, literair werk enzovoort) dat bestaat uit een amalgaam van fragmenten uit een ander werk.
Links kunstenares Diane Borsato with kitty cat /rechts Joseph Beuys with coyote.
De kracht van het oorspronkelijke beeld komt eveneens tot uitdrukking in de hoeveelheid irritatie die het opwekt. Let wel: eveneens. De ‘waarachtige’ elementen, namelijk de intentie en de lading zijn de motor voor de aandacht die het verbeelde weet te genereren. Met alleen schande komt het niet tot een dergelijke impact. Hetgeen geparodieerd wordt blijkt machtig en het openbaart zich slechts geleidelijk.

Allart Lakke, mei 2010.