In 1943 wordt een Stuka (Duitse jachtbommenwerper) boven de Krim neergeschoten, de zwaargewonde radio technicus tussen de wrakstukken van het vliegtuig was Joseph Beuys. Hij werd in coma en bijna dood gevroren, gered door nomadische Tataren, die hem met vet insmeerden en in vilt wikkelden om hem warm te houden, hij overleefde de crash. Het gebeuren zal van doorslaggevende invloed zijn op zijn latere werk als kunstenaar.

Vet en vilt. Een Wehrmachtsoldaat? Is hier sprake van een foute kunstenaar / goede kunst? Elke Duitser was een nazi?

Aangezien allerlei mogelijkheden bestaan, ontstaan de volgende vreemde combinaties van de status van Duitse kunstenaars en Duitse kunst ten tijde van het nazi-regime, goed en fout vanuit het na-oorlogse perspectief.

Foute kunstenaar / foute kunst. Arno Breker.

Foute kunstenaar / goede kunst. Emil Nolde.

Goede kunstenaar / goede kunst. Josef Albers.

Goede kunstenaar / foute kunst. Claus Bergen, hm, nee.

Het fout moet slaan op een lidmaatschap van de NSDAP en de goedkeuring van het regime. Mogelijk voorkomend op de Gottbegnadeten, “God-gifted list” or “Important Artist Exempt List”. Bij Claus Bergen klopt het dus niet, ik vind diens werk goed (technisch en kwalitatief), maar het wordt als fout ervaren en bovendien stond Bergen op de Gottbegnadeten lijst.

Een ander voorbeeld van goede kunstenaar / foute kunst? Bedoeld wordt een kunstenaar die destijds niet lid van de NSDAP was, mischien zelfs uitgesloten, maar desondanks werkend in de goedgekeurde stijl. Ongetwijfeld mogelijk. Zijn er foute kunststromingen? Sovietkunst?

Goede kunstenaars / foute kunst? Zijn er Russische constructivisten die noodgedwongen sociaal-realistisch zijn gaan werken? Is sociaal-realisme fout? Dwang. Bijvoorbeeld in de loopbaan van Vladimir Tatlin. Nakijken.

Vreemde combinaties in foute programma’s?

Rob Muntz in Oostenrijk (part 2)

Waskracht – Muntz & Emile Ratelband, met het venijnige knietje van Emile in het kruis van Muntz op het eind, vanaf 3:27. Muntz weet motivatie coach Emile tot geweld te sarren. Op de website van Emile is te lezen over het seminar, Zelfbeheersing bij onmacht: “Hoe kun je jezelf altijd blijven beheersen wanneer we onmacht voelen. Hoe kun je een ‘overreactie’ voorkomen?”

Allart Lakke, 2011.