Fabuleren bij de Sfinx

“Met betrekking tot Cheops heerst onder conspiristen het geloof in een onontdekte, ondergrondse Kamer der Archieven, alwaar geheime kennis werd opgeslagen voor de toekomst. Een fijn idee, hoe zou zoiets in zijn werk gaan? Kom op bevolking van Egypte! We gaan stiekem alle belangrijke informatie begraven onder de Sfinx bij het grootste bouwwerk aller tijden. Wie doet er mee?”
Citaat uit blog ‘De mentaliteit van compartimentalisering’.

Ik heb de plaats helaas nooit bezocht.
Maar waarom een immense, liggende leeuw met een mensenhoofd uit levende rots gehouwen, was mij tot vandaag een onopgelost raadsel gebleven.
En waarom bekokstoven conspiristen altijd die noodzakelijke ‘logische’ verklaring, die ons welgevallig is, waarin de vroegere culturele activiteit doelbewust en toekomstgericht blijkt te zijn. En verpakt in boodschappen waarvan de conspirist slechts de heraut is. Nu weet ik het! Onder de Sfinx ligt in een compleet lege, ovalen zaal op een witte sokkel, een op zijn rug gepresenteerde urinoir, een replica van het werk van Marcel Duchamp. Een wonder, want dergelijke pispotten had men toen der tijd niet. Een ziener vervaardigde destijds het cultusobject en verordoneerde dat het onder de Sfinx zou worden opgeslagen. En aldus geschiedde.
Ook logisch.

fabuleren


Wellicht zou men veel zand moeten verplaatsen om de omgeving nauwkeurig te restaureren, maar tot in welke periode? De bouwwerken in Gizeh zijn immers resultaat van in chronologie opeenvolgende bouwlagen. Het is een vervallen begraafplaats met piramidale tombes van immense proporties, een reusachtige dodenakker van enkelen. En het zand spoelt als uit een zee aan, onstuitbaar. De Sfinx verdween herhaaldelijk tot aan de nek.

Hoe was het landschap feitelijk ten tijde van de bouw?
Over het Gizeh-plateau lag een netwerk van waterwegen. Er was vlak bij de Sfinx  een haven met kanalen verbonden, alles voor het transport van de benodigde steen.

En die Sfinx, nee, het is geen tombe, de ouderdom lijkt problematisch, uitgedrukt in de opvallende slijtage van het beeld, én de verhouding lichaam/hoofd is belangwekkend vreemd. In de archeologie wordt de bouw uitgevoerd door de Egyptenaren van het Oude Rijk tussen 2555 BC en 2532 BC gedateerd, maar conspiristen weten beter. Geen mens twijfelt echter aan de betekenis van de liggende Sfinx, het schepsel waakt. Het waakt over de doden. De Sfinx is tegelijk van zichzelf raadselachtig. Een vreemd soort oorspronkelijk fabelwezen, met het fijne gezicht en hoofd van een mens op het massieve lichaam van een leeuw. Een rare kruising tussen een rustende cerberus, de hellehond, die het land der doden bewaakt en een draak, die een geheim of schat bezit en in de hoedanigheid van mysterieus schepsel. Een raadsel oproepend. Een geheim bewakend. De symbolische betekenis van het beeld wordt de veronderstelde inhoud?
Suspense, wat bewaakt die Sfinx precies? Speculatie.
Precies die kracht tot vraagstelling over zijn betekenis roept het bizarre beeld op. De werking van het imponerende bouwwerk is die van een dubbele deur. Fysiek invoelbaar. Een eeuwige wachter.
Hieraan gaat niemand onberoerd voorbij. Een luchtfoto, waarin de sfinx rechts onderin ligt.

De enorme Sfinx is gehouwen uit een rotsachtige formatie die gevormd werd gedurende het Eoceen, het is een slechte kwaliteit kalksteen. De Sfinx is 57 meter lang, 6 meter breed en 20 meter hoog, groot dus.
De horizontale en schijnbaar verticale slijtage aan het lichaam van de Sfinx lijken erosie gerelateerd. Tegelijkertijd is duidelijk, dat zand zich ophoopt over het lichaam heen, en aldus ernstige erosie voorkomt. De gradatie van de erosie is dermate dat langdurige wind- of waterkracht deze zou moeten hebben doen ontstaan. De archeologische ouderdom van de Sfinx zou niet corresponderen met de noodzakelijke erosie tijd. Hoewel? De Sfinx bestaat uit drie lagen kalksteen. De onderste lagen bestaan uit zachte kalksteen, terwijl het hoofd uit een hardere laag bestaat. ‘No sweat’.
Is het werkelijk vastgesteld als slijtage, mogelijk was hetgeen nu het lichaam is destijds opgehoogd en afgewerkt met een snel eroderende materie, met gedroogde klei. Het beeld schijnt ooit gekleurd te zijn geweest, met een afgewerkte huid. Misschien is het beeld nooit afgeraakt.
Of, of de woestijn heeft periodes van langdurige wateroverlast gekend. Hm.
“Het lichaam van de leeuw vertoont verticale goten. Volgens aanhangers van deze theorie zijn deze goten tekenen van erosie door langdurige en hevige regenval, wat het beeld dus minstens zou dateren tot een periode van langdurige hevige regenval, die voor het laatst rond 10 000 voor Christus zou hebben plaatsgevonden. Rond die tijd zou de sfinx volgens de theorie een leeuw zijn, die was gericht op het punt waar zijn evenbeeld aan de sterrenhemel ‘s morgens opkwam.” Wikipedia.
Over far-fetched gesproken, hier is ook de Atlantislink voor conspiristen.
Overigens is de ondergrondse Zaal der Kronieken, ik bedoel de Kamer der Archieven, natuurlijk voorzienig waterdicht afgesloten. Afijn.

Maar goed, is het hoofd onaangetast door de erosie? Of het is van latere oorsprong, hermodeleerd mogelijk, of het is van een ander en duurzamer materiaal. Of beide. Het hoofd vertoont heftige breuken en ontbrekende delen. Het is zwaar beschadigd. Opzettelijk of natuurlijk, of gecombineerd?
De thesis dat het hoofd van latere datum is lijkt door de disproportionaliteit tussen hoofd en lichaam te worden bevestigd. De theorie luidt: het oorspronkelijke gelaat was zodanig aangetast, zoals het lichaam wordt bedoeld, dat een nieuw/ander gezicht werd uitgewerkt, binnen de overgebleven massa van het oorspronkelijke hoofd. Het leeuwenlichaam bleef evenwel onherwerkt, waardoor beide enigszins lijken te wringen in verhouding versterkt door verschillen in tactiliteit en afwerking. Hetgeen op mogelijk hergebruik duidt, recuperatie. Niet onmogelijk.
Tegelijkertijd, het eroderen gebeurt horizontaal onderling verschillend in de drielagige kalksteen. Het is de oorzaak van het verschil in lichaams- en hoofderosie, die merkwaardig genoeg in tegenstelling tot de verwachting door de blootstelling aan erosie juist onderaan het lichaam aanzienlijk groter is dan aan het hoofd.
En hoe zou de verhouding lichaam/hoofd dan wél moeten zijn? Die van het lichaam van een leeuw met een leeuwenhoofd? Alleen in het geval van een oorspronkelijk fysiek aanzienlijk groter hoofd is reductie mogelijk. Het probleem in de verhouding is subjectief, het wordt veroorzaakt door de vreemde combinatie van een enigzins star en lomp, liggend leeuwenlichaam met een karakteristiek en verfijnd mensenhoofd. De gedachte dat het niet klopt is juist, het is onnatuurlijk, maar dat is geen reden om te denken dat het hoofd een remake is.
Bekijk bijvoorbeeld de Sfinx in Metropolitan Museum of Art, New York, de hoofdtooi en sik zijn hier onbeschadigd en daardoor lijkt de verhouding lichaam/hoofd minder verstoord. Van deze sfinx is het hoofd ook een remake? Moet een gekke tijd zijn geweest toen alle leeuwenkoppen herwerkt werden tot farao’s.
Hoe het eerdere gelaat eruit gezien kan hebben is vrijwel compleet speculatief.
Een leeuwenkop? Exact kijkend naar de constellatie die nu Leo noemt. Tja. Draaien we daar dingen om?

De exacte identiteit is onbekend en nog een mysterie.
Wie bouwde de Sfinx?
Er is de propaganda van duizend jaar later in steen uitgehouwen tussen de voorpoten op een stele.
Het geval Abu Roash, 6 miles from Gizeh, een enorme ‘ramp’ in de berg afgegraven. Hier stond de piramide van Djedefre, de noordelijkste piramide uit de Egyptische oudheid.
Is Djedefre de bouwer van de Sfinx? Voor zijn vader Chefren, of bouwde deze de Sfinx?
Chefren bouwde de tweede grootste piramide in Gizeh. Chefren is de zoon van Chufu (Cheops), die de grootste van de drie piramiden in Gizeh bouwde. De piramide van Cheops is echter lager gelegen dan die van Chefren.

De Nijl was de eerste culturele snelweg. It streches 4000 miles into Africa. Juist.

Als sculptuur is het geheel wat stijf en inhoudelijk en fysiek bizar, maar het is moeiljk te beoordelen, vermits hetgeen we zien noch het oorspronkelijke beeld noch de door conspiristen verondersteld latere versie in compleetheid is. Het is sowieso een restant, een fascinerende ruïne, met een pispot eronder verborgen.

Hoe vreemd is het te denken dat je drijvend in zee zelf de golven rondom je heen veroorzaakt.

Allart Lakke, 2010.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *