Trophy, 2010
Wood, Industrial paint
70 x 70 x 135 cm.

In de recente serie werken van Thomas Raat (Leiderdorp 1979) valt het ruimtelijke werk op in ontwikkeling van een eigen vormtaal, materiaalgebruik en afwerking.
Het zijn bescheiden maar verfijnde sculpturen.
De afgelopen versie van de KunstRai, in een solo stand bij de Expeditie, toonde hij onder meer een kubus, die door de subtiele ineen strengeling van de blokken aan een voetbal deed denken. De wijze van presentatie was sacraal, op een strenge en statige sokkel in zwart gelamineerd hout prijkte de trofee. Een vergulde blokkendoos, vet glimmend goud ge-coat.

De gouden kubus is van negen stuks losse L-shaped, houten bouw vormen in elkaar gepuzzeld. Het ding oogt symmetrisch, simpel en volkomen, maar is een raadsel, want de bouwwijze is complex a-symmetrisch. De L-vormige, rechte hoeken verzinken in elkaar en de kracht lijkt daardoor inwendig gekeerd. Het werk tordeert in zichzelf als het ware. In die wrikkende beweging ervoer ik een bolvorm, een voetbal met de wijze van in elkaar grijpen van de gestikte lederen grondvorm. Een vierkante bal en in die zin disfunctioneel. Veel werk van Thomas Raat ontsluit zich in die zin, in desoriëntatie. Disfunctioneel, niet dit, niet dat, maar dus wel dit en ook dat, enzovoort. Ontkenning en bevestiging inéén. De titel duidt op geîmplanteerd geloof, geprogrammeerde waarde. Het beeld wordt een mankement in perfectie uitgevoerd. Gestolde paradox in waardering en inhoud.
Het ding is oplossing en raadsel tegelijk, verwijst naar zichzelf. Leesbaar maar onbevattelijk.
De bouwsteen is uniform, dus simpel, maar de bouwwijze vertegenwoordigt complexiteit, diversiteit en ratio.
Er is de haat-liefde relatie tot minimal art en Carl André.
En meer van zulke open deuren.

Wat is een trofee? Een object of referent verwijzend naar een glorievolle gebeurtenis. Een reliek.
Is kunst de ultieme trofee niet? Uit die constatatie ontstaat een gat in de bodem van de betekenis. Hier een trofee zonder wedstrijd, zonder verhaal of connotatie.
Een ding dat eerst iets voorstelt, als afbeelding of verbeelding en dat vervolgens in betekenis wordt. Een beker, medaille of schaal. Een beeld, de graal. Een kunstwerk.
Kunst zou die religieuze functie, de referent over hebben genomen.
Het object in de opperste staat van verering en adoratie.
Maar het kunstwerk is een onmogelijkheid als trofee, het veronderstelt dat de content, bijvoorbeeld adoratie ‘om toch’ is. Deze trofee verwijst immers niet naar een gebeurtenis, maar naar zichzelf, een ‘simpele’ blokkendoos en in een vermanend hulsel, niet alles goud dat glinstert.
Een effect ontstaat als in de onomatopee, het woord in een soort klanknabootsing, maar dan cynisch en in beeld vervat. In kunst.
Thomas Raat creëerde de ultieme trofee, een perfect mankement.

Allart Lakke, november 2010.