De Styx, uit 2011, 190 bij 210 cm.

Bijdrage aan de show ‘t Laatste Oordeel van Leiden van Marjolein van Haasteren (1967).

De serie van op haar website, de eerste groep in mauve schemering. Die serie heet City City Bang Bang, CCBB, vernoemd naar de film, over een vliegende auto.

Ik zie overigens geen ‘simpele schoonheid van het alledaagse‘. Door het afwijkende kleurgebruik en de vertekening niets alledaags.
Archetypisch? Een woord dat mij alleszins niet erg toepasselijk lijkt.

De serie CCBB toont desolate stadsgezichten, desolaat omdat er zich geen mensen in het beeld bevinden. Dus niet perse onaangenaam, niet de eenzaamheid, geen verlatings gevoel of angst. Er is de zindering van het avondlicht, het nabeeld dat ontstaat door je hoofd te snel te bewegen. Het stromen van licht. Sporen. Misschien is de groep een reisverslag doorheen een droom?
Haar werk lijkt zichzelf te willen oplossen, het is ijl. Die transparantie is belangrijk. Het is de vloeibaarheid van beweging, die in tijd uitgedrukt de architectuur en auto’s tot lichtvlekken reduceert. We zien de blokken van de stad, een weg daalt af. Het perspectief van waaruit we waarnemen is in vogelvlucht.
De harde werkelijkheid is zacht en afgerond, door de verf versmolten. Die vervorming is consequent doorgevoerd.

Een schilderij toont het raam in de deur van een auto in close up, van binnen uit. De spanning zit in de vorm in combinatie met de hoek van waaruit de waarneming komt. Enigszins beklemmend.
Een groep schilderijen met de vormelijkheid van de auto als onderwerp. De suggestie van de auto, die immers door conventies in het kijken wordt opgeroepen. In sporen van verf.
De verf wordt zelf onderwerp in het opdoemen van de wolken, die aan druipers hangen. Ovalen van kleur drijven elders rond. Vooral die effecten zijn inventief en dienen verder uitgewerkt. Een landschap van verf.

‘De lijnen moeten soepel zijn.’
Schilderijen. Fotografie wordt constructief gebruikt omwille van de vertekening door de lens en de pakkans van het moment. Dat laatste heeft met snelheid en beweging in het onderwerp te maken. De schilderkunst verheft de fotografie, een verstilling van beweging wordt nagestreefd.

De verf is liquide en transparant opgebracht.
Marjolein van Haasteren lijkt te schilderen met de ademhaling. Een beeld doemt op en verdwijnt.
Marjolein van Haasteren schildert wervelende slingers verf. De handeling van het schilderen ziet er appetijtelijk uit. Moeiteloos en vaardig.
De serie van de nacht in en rond de stad. Een vriendelijke, maar tegelijk unheimische sfeer, ziedaar het woord sfeer!
Meerdere schilderijen tonen een ‘slurry view‘. Alsof de tijdspanne van het moment uitgerekt wordt. Lichten slippen door het beeld, materie lijkt elastisch. Alles golft en deint op de nachtelijke stadsgezichten. Het bibberige beeld van dronkenschap.
Koplampen die helle vlekken uitschijnen.
Sterke dieptewerking Suggestie van ruimte door de druipers.
Lichtsporen in een nachtelijk overzicht van een stad.
Rookpluimen drijven in de lucht. Over de zittingen van de auto druipen ‘liquides’.
Ik denk aan Pamukale, de witte rotsformatie in Turkije.

De groep schilderijen in helder, verzadigde kleuren gloeien. De verf is in sliertende banen opgebracht, die in elkaar tot ovalen van rook draaien. Het beeld is vergelijkbaar aan de schokkerigheid van een camera die met een lange sluitertijd openstaat. Rauwe kleurcontrasten. Soms is het beeld braaf, soms sprookjesachtig. Het lijken daardoor droombeelden, geen nachtmerrie. Golvende landschappen.
Een rivier stroomt weg tussen bergen door, in ovalen van kringelend water.
Een treurige hond zit op de voorgrond, een verlaten auto, en huis op de achtergrond. De hond lijkt opgebouwd uit losse verf streken, die tegelijk uit elkaar vallen en een hond zijn.
Een naakte vrouw van bovenaf gezien in ovalen van verf die drijven en samen het beeld oproepen.

Afwisseling van doorzichtigheid en dekkende kleuren.
Dezelfde techniek van transparantie en lagen in de gewassen? inkttekeningen.
Vrijwel alle werken vertonen vertekeningen en opvallend merkwaardige perspectief hoeken. Voor de portretten lijkt de werkwijze van Marlene Dumas een inspiratiebron. De techniek is vastberaden en doelbewust ingezet. De transparantie van het schilderen draagt sterk bij aan de sfeer die het werk ademt. Een sfeer die door het somber kleurgebruik in de stads serie anders uitvalt als bij de volle kleuren in de andere serie.

Literatuur;
Website Marjolein van Haasteren
Uitnodiging Galerie de Meerse, 2008.
‘De magie van beregende autoruiten‘, Sonya Richards, maart 2006.

Onbewerkt. Allart Lakke, Leiden, 2009.