Vervolg Artemis in Efeze

…de tempel van Artemis werd in de zevende eeuw v.Chr. door een overstroming verwoest. Door afzettingen van de overstroming ontstond een ophoping tegen de noordermuur met daarin amberen traanvormige druppels met elliptische dwarsdoorsneden, die ooit het houten cultusbeeld van de “Dame van Efeze” hadden bekleed. Het xoanon (houten cultusbeeld) zou dus in de vloed zijn vernietigd.
Wikipedia Tempel van Artemis in Efeze.

Ooit één van de antieke wereldwonderen, de grootse tempel van Artemis in Efeze.
Acht van de ca 18 meter hoge, donkergroene pilaren van het oorspronkelijke tempel gebouw zijn hergebruikt in de constructie van de Aya Sofia.
Over het hergebruik van stenen.
De Russische dichter Osip Mandelstam (1891-1938) dichtte in 1912 over het hergebruik van die marmeren zuilen uit Efese in het gebouw van de Hagia Sophia:

Voor eeuwig ’t voorbeeld van Justianus
die honderzeven zuilen stal – een roof
met hulp van de Efezische Diana –
voor goden van een onbekend geloof.

Osip Mandelstam duidt de verandering van pantheon, van de romeinse Diana oftewel de oudere Artemis naar keizer Justianus en het christendom. Het blijkt dat het prozaïsch gesleep met bouwmateriaal, feitelijk een overgang van geloof en cultuur markeert.
Mandelstam overdrijft dichterlijk het geroofde aantal, het moet zijn acht  zuilen.

Een xoanon is een archaïsch houten cultusbeeld uit het oude Griekenland. Grieken associeerden in de klassieke periode dergelijke cultusvoorwerpen, of ze nu aniconisch of beeltenis waren, met de legendarische Daedalus!
Aha, dus Daedalus zou verantwoordelijk zijn voor het ontwerp van de Artemis.
Daedalic sculpture, type of sculpture attributed to a legendary Greek artist, Daedalus , who is connected in legend both to Bronze Age Crete and to the earliest period of Archaic sculpture in post-Bronze Age Greece.

De eerste priesteressen van Artemis waren Amazones, de vrouwelijke krijgers. Herkenbaar aan de ontblote borst.
De tempel van Artemis in Efeze zou door Amazones zijn gebouwd.
Zij waren de eersten die het paard getemd hebben. Het paard werd het symbool voor de Amazone, de vrouwelijke ruiter.
De Amazonenkoningin Lysippe, haar naam betekent: zij die de paarden loslaat.

Een besmette amazone?
Het ruiterstandbeeld van Franz von Stuck getiteld ‘Kämpfende Amazone’ in brons uit 1879 stond prominent in de tuin van Karinhall. Tegenwoordig staat het in Eberswalde.
Invloed van Arnold Böcklin.

Gelezen.
Volker Knopf / Stefan Martens. Görings Reich: Selbstinszenierungen in Carinhal, 2007.
Lynn H. Nicholas. The Rape of Europa: The Fate of Europe’s Treasures in the Third Reich and the Second World War, 1994.

Allart Lakke, 2011.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *